ταλώς

Κατά τη μυθολογία, γιος της Πέρδικας, αδελφής του Δαίδαλου, εγγονός του Μητίωνα, δισέγγονος του Ερεχθέα. Όταν έγινε 12 χρόνων, η μητέρα του τον εμπιστεύτηκε στον Δαίδαλο. Άξιος και ευφυής όπως ήταν, γρήγορα ξεπέρασε τον δάσκαλό του. Εφεύρε το πριόνι παρατηρώντας τα σαγόνια των ψαριών, τον διαβήτη καθώς και τον κεραμεικό τροχό. Για όλα αυτά τον ζήλεψε ο Δαίδαλος και τον γκρέμισε από την Ακρόπολη. Αναφέρεται και με το όνομα Κάλως. Τελείως διαφορετική είναι η εκδοχή της κρητικής μυθολογίας για τον Τ. Σύμφωνα με αυτήν, ο Τ. ήταν γιος του Κρητός και πατέρας του Ήφαιστου, δεύτερος στη σειρά βασιλιάς της Κρήτης. Μια άλλη εκδοχή, επίσης κρητική, θέλει τον Τ. χάλκινο τέρας που κατασκεύασε ο Ήφαιστος και το δώρησε στον Μίνωα ή στην Ευρώπη για να προστατεύει τις ακτές της Κρήτης από κάθε επιδρομέα. Επόπτευε και περιόδευε στο νησί 3 φορές την ημέρα (Απολλόδωρος) ή 3 φορές τον χρόνο (Πλάτωνας). Είχε τη μορφή γίγαντα από χαλκό, και ήταν τρωτός μόνο στον αστράγαλο. Ήταν οπλισμένος με όπλα και πέτρες και αφόπλιζε κάθε ξένο, τον έριχνε στη φωτιά και έπεφτε κι εκείνος στις φλόγες. Ενώ ο ξένος καιγόταν, ο Τ. γελούσε σαρκαστικά (σαρδώνιος γέλως). Σύμφωνα με άλλη εκδοχή, ο Τ. δεν έριχνε τους επιδρομείς στη φωτιά, αλλά, καθώς ήταν ο ίδιος πυρακτωμένος, τους αγκάλιαζε και τους έκαιγε με τη θερμότητα που εξέπεμπε το σώμα του. Ο Τ. σκοτώθηκε τελικά από τους Αργοναύτες, που αποβιβάστηκαν στην Κρήτη με προτροπή της Μήδειας. Υπάρχει και η εκδοχή πως ο Τ. ήταν δικαστής των κρητικών χωριών, που περιόδευε φέρνοντας μαζί του χάλκινους πίνακες επάνω στους οποίους ήταν γραμμένοι οι νόμοι. Τέλος, μια παράδοση αναφέρει πως ο χάλκινος Τ. ήταν αδελφός ενός άλλου μυθολογικού προσώπου με το ίδιο όνομα, που ήταν γιος του Κρητός, πατέρας του Ήφαιστου και αδελφός του Μίνωα. Στη μυθολογία αναφέρεται και ένας άλλος T., γιος του Οινοπίωνα, γιου του Διόνυσου και της Αριάδνης, που πήγε με τον συνωνόματό του γιο στη Xίο, όπου και έγινε βασιλιάς.

* * *

Α

(κατά τον Ησύχ.) «ἥλιος».